Ahmedabad Mumbai Bullet Train: મુંબઈ-અમદાવાદ બુલેટ ટ્રેન કોરિડોર માટે નેશનલ હાઇ-સ્પીડ રેલ કોર્પોરેશન લિમિટેડ (NHSRCL) દ્વારા મહારાષ્ટ્રમાં પ્રથમ ફુલ સ્પાન બોક્સ ગર્ડર લોન્ચ કરવામાં આવ્યો છે. આ ગર્ડર, જે 40 મીટર લાંબો અને લગભગ 970 મેટ્રિક ટન વજનનો છે, તેને મહારાષ્ટ્રના દહાણુના સખારે ગામમાં ફુલ સ્પાન લોન્ચિંગ ગેન્ટ્રી (FSLG) દ્વારા 6 સપ્ટેમ્બર, 2025ના રોજ લોન્ચ કરવામાં આવ્યો. આ ઘટના મહારાષ્ટ્રમાં બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટની પ્રગતિમાં એક મહત્ત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ છે.
ટેકનોલોજી અને બાંધકામની વિગતો
આ પ્રોજેક્ટમાં ઉપયોગમાં લેવાતી ટેકનોલોજી અત્યંત અદ્યતન છે.
ફુલ સ્પાન બોક્સ ગર્ડર: દરેક 40 મીટર લાંબા PSC (પ્રી-સ્ટ્રેસ્ડ કોંક્રિટ) બોક્સ ગર્ડરનું વજન લગભગ 970 મેટ્રિક ટન છે, જે તેને ભારતના બાંધકામ ઉદ્યોગમાં સૌથી ભારે ઘટક બનાવે છે. આ ગર્ડર એક જ મોનોલિથિક યુનિટ તરીકે બાંધકામ સાંધા વગર બનાવવામાં આવે છે, જેમાં 390 ક્યુબિક મીટર કોંક્રિટ અને 42 મેટ્રિક ટન સ્ટીલનો ઉપયોગ થાય છે.
કાર્યક્ષમતા: ફુલ સ્પાન ગર્ડરનો ઉપયોગ બાંધકામની ગતિને સેગમેન્ટલ ગર્ડર કરતાં 10 ગણી વધુ ઝડપી બનાવે છે.
મશીનરી: આ ગર્ડરને લોન્ચ કરવા માટે ખાસ સ્વદેશી ભારે મશીનરી જેવી કે સ્ટ્રેડલ કેરિયર્સ, બ્રિજ લોન્ચિંગ ગેન્ટ્રી, ગર્ડર ટ્રાન્સપોર્ટર અને લોન્ચિંગ ગેન્ટ્રીનો ઉપયોગ થાય છે.
વાંચોઃ Mumbai Ahmedabad Bullet Train: બુલેટ ટ્રેનનો નવમો પુલ તૈયાર, નડિયાદ નજીક NH-48 પર ઐતિહાસિક સિદ્ધિ
મહારાષ્ટ્રમાં પ્રોજેક્ટની વર્તમાન સ્થિતિ
પ્રોજેક્ટ મહારાષ્ટ્રમાં ઝડપી ગતિએ આગળ વધી રહ્યો છે, અને 5 સપ્ટેમ્બર, 2025 સુધીની પ્રગતિ નીચે મુજબ છે:
એલિવેટેડ સ્ટેશનો: થાણે, વિરાર અને બોઈસર એમ ત્રણેય એલિવેટેડ સ્ટેશનો પર કામ ચાલી રહ્યું છે, અને વિરાર તથા બોઈસર સ્ટેશનો પર પ્રથમ સ્લેબ પણ નાખવામાં આવ્યો છે.
થાંભલાઓ અને વાયડક્ટ: અત્યાર સુધીમાં, લગભગ 48 કિલોમીટરના થાંભલાઓનું કાસ્ટિંગ પૂર્ણ થઈ ગયું છે. મહારાષ્ટ્રમાં 135 કિલોમીટરનો એલિવેટેડ રૂટ વાયડક્ટ દ્વારા બનશે, જેમાં 103 કિમી માટે ફુલ સ્પાન ગર્ડર્સનો ઉપયોગ થશે.
પર્વતીય ટનલ: પાલઘર જિલ્લામાં 7 પર્વતીય ટનલનું ખોદકામ ચાલી રહ્યું છે, જેમાંથી કુલ 2.1 કિમીનું કામ પૂર્ણ થઈ ગયું છે.
નદી પરના પુલ: વૈતરણા, ઉલ્હાસ અને જગણી જેવી નદીઓ પર પુલોનું બાંધકામ શરૂ થઈ ગયું છે.
અંડરગ્રાઉન્ડ/અંડરસી ટનલ: બાંદ્રા-કુર્લા કોમ્પ્લેક્સ અને શિલફાટા વચ્ચે 21 કિલોમીટર લાંબી ભારતની પ્રથમ ભૂગર્ભ/સમુદ્ર ટનલનું બાંધકામ ચાલી રહ્યું છે. જેમાં થાણે ક્રીક પાસે 7 કિલોમીટરની અંડરસી ટનલનો સમાવેશ થાય છે. વિક્રોલી અને સાવલી શાફ્ટ પર બેઝ સ્લેબનું કાસ્ટિંગ પણ પૂર્ણ થઈ ગયું છે.
મુંબઈ સ્ટેશન: બાંદ્રા-કુર્લા કોમ્પ્લેક્સ ખાતે નિર્માણાધીન મુંબઈ બુલેટ ટ્રેન સ્ટેશન પર ખોદકામનું 83% કામ પૂર્ણ થઈ ગયું છે અને બેઝ સ્લેબનું કાસ્ટિંગ પણ શરૂ થઈ ગયું છે.
આ પ્રગતિ દર્શાવે છે કે મહારાષ્ટ્રમાં પણ બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટનું કામ વેગવંતું બન્યું છે અને સમયસર પૂર્ણ થવાની દિશામાં આગળ વધી રહ્યું છે.